De zoektocht naar een nieuw regionaal betaalsysteem

Onderzoek Saxion Hogeschool

Wat is de beste oplossing voor een nieuw betaalsysteem voor de regio West-Brabant? Op die vraag wilde Nieuw West Brabant (NWB) graag antwoord. Studenten Julian Duteweert, Jasper Haarman, Stijn Kappert en Lars Schipdam van Hogeschool Saxion in Enschede gingen hiermee aan de slag. Zij schreven een adviesrapport. Hun conclusie: ‘Ontwikkel een cryptomunt die gebruikmaakt van waardevaste assets als onderpand’. 

Door Marleen van Loon-Van Merode / Merloo Media

Met hun adviesrapport ‘Het Nieuwe Geld’ doen Julian, Jasper, Stijn en Lars van Hogeschool Saxion aanbevelingen voor een nieuw betaalsysteem voor de regio West-Brabant. Wat zijn de mogelijkheden van een ‘nieuwe’ valuta binnen de regio? Om tot een conclusie te komen, wogen ze verschillende opties tegen elkaar af. Waar moet het betaalmiddel aan voldoen om het te laten aansluiten bij de wensen van NWB? Welke waardevaste assets kunnen tegenover het betaalmiddel worden gezet? Kan het betaalsysteem regionaal of nationaal worden geïmplementeerd? Ook hebben de heren aanbevelingen gedaan voor de interface van een nieuw betaalsysteem. 

Waardevaste assets
In het rapport hebben de studenten van Hogeschool Saxion vanuit verschillende oogpunten naar waardevaste assets gekeken. Waardevastheid is belangrijk, omdat het zorgt voor prijsstabiliteit. Daarom is onder andere gekeken naar hoe volatiel bepaalde assets zijn. 

Fiduciair geld oftewel fiatgeld, nationale munten zonder goudstandaard zoals de Euro en de toekomstige CBDC, zijn stabiel, maar NWB zoekt een aanvulling op de huidige opties en CBDC lijkt qua normen en waarden geen optie te zijn. Wat moet dan als onderpand van zo’n nieuwe munt dienen? Uiteindelijk kwamen de studenten uit bij edelmetaal en eigen investeringen. 

Edelmetaal: van de edelmetalen is goud de best en meest veilige optie, omdat dit het minst volatiel is. Al behoort een mix tussen edelmetalen ook tot de mogelijkheden; 
Eigen investeringen: denk aan aandelen, obligaties, huizen en grond. Huizen en grond zijn qua risico de meest stabiele optie. Obligaties komen uit de bus als neutraal en aandelen dragen een groot risico. 

Conclusie: ‘Neem als waardevaste asset een stabiele en veilige optie, die eventueel te combineren is’. De studenten wezen goud aan als beste optie. Eventueel te combineren met andere edelmetalen, fiatactiva en/of grond/huizen. 

Welk betaalmiddel?
Om een antwoord te geven op deze vraag, hebben de studenten eerst vereisten (‘requirements’) in kaart gebracht waar het betaalsysteem voor NWM aan moest voldoen. Dit zijn bepaalde onmisbare eigenschappen voor een asset om optimaal te presteren. Denk aan: 

- Schaalbaarheid;
- Lage transactiekosten;
- Decentraal;
- Gebruiksvriendelijkheid;
- Snelle transactiesnelheid.

Daarna is gekeken naar verschillende distributieplatformen. Uiteindelijk bleef de blockchain over als meest geschikte optie voor NWB. Om te bepalen welke blockchain het beste aansluit bij de wensen, zijn weer ‘requirements’ in kaart gebracht. Uiteindelijk bleven er twee blockchains over, blockchains die het meest gericht zijn op de financiële sector: Ripple en Stellar. Ieder met een eigen visie. Ripple probeert winst te maken door grote financiële instanties te helpen. Stellar is een non-profitorganisatie die ervoor wil zorgdragen dat iedereen hetzelfde recht heeft bij te dragen aan het financiële netwerk. 

Regio of daarbuiten?
Het advies is om eerst voor regionale implementatie te gaan. In het rapport is onder andere te lezen: ‘Met de regionale aanpak toets je het effect van de munt en zorg je voor een uitkomst waarop verder gebouwd kan worden in de toekomst’. Bijvoorbeeld door andere regio’s over het concept te vertellen, wat wellicht aan het denken zet of andere regio’s aanzet tot actie. Kiest NWB toch voor nationaal niveau, dan bereiken ze meer mensen en zou het nieuwe betaalsysteem sneller van de grond kunnen komen. Of kies voor een samenwerking of een combinatie van concepten in meerdere regio’s waarbij via een gebruikersomgeving (‘interface’) valuta snel en gemakkelijk met elkaar uit te wisselen is.

Samenvatting
De hoofdvraag was: ‘Hoe dient het nieuwe betaalsysteem te worden ingericht voor een samenleving waarin cohesie en lokale economie centraal staan?’

Het antwoord en advies is: Voor een nieuw betaalsysteem wordt er geadviseerd om te starten met een eigen crypto-munt die gebruik maakt van waardevaste assets als onderpand. 

Kies een stabiele en veilige asset. Goud lijkt de beste optie. Kijk ook naar combinatiemogelijkheden met andere edelmetalen, fiat-activa en grond/huizen.
Voor de implementatie van de cryptomunt blijken de blockchains van Ripple en Stellar het meest geschikt. Stellar heeft de voorkeur vanwege het gedeelde gedachtegoed van NWB. 
Kies eerst voor een regionale implementatie. Toets het effect van de munt en zorg voor een uitkomst waarop verder gebouwd kan worden. 

Wordt vervolgd…
Als kers op de taart hebben de studenten van Hogeschool Saxion een prototype van een gebruikersomgeving (‘interface’) ontwikkeld* om een beeld te geven van hoe een betalingsapplicatie zou kunnen functioneren. De heren hebben hierbij gekeken naar professionele en succesvolle praktijkvoorbeelden die soortgelijke diensten leveren. Hieruit is dit prototype tot stand gekomen: 


Wat je ziet is dat het Nieuw West-Brabant-thema duidelijk naar voren komt. De homepagina – eenvoudig en overzichtelijk weergegeven – kent basiselementen als ‘chat’, ‘search’, ‘account’ en de totale balans op de rekening (wallet). Ook staat er informatie afkomstige van de Nieuw West-Brabant website: elementen als ‘de 9 domeinen’ en ‘over’ om de betrokkenheid te vergroten. 

Tijdens het creëren van de applicatie is de KISS-methode gehanteerd, omdat gebruiksvriendelijkheid erg belangrijk is. De regio bestaat namelijk uit verschillende leeftijdscategorieën en niet elke leeftijdsgroep heeft de benodigde technologische kennis. Het advies is daarnaast om bij de ontwikkeling van de applicatie rekening te houden met een aantal basiseigenschappen. Denk aan een QR-code scan mogelijkheden voor snelle transacties en chatmogelijkheden binnen en buiten de regio met groepen en personen. “Deze eigenschappen leggen de fundering voor een succesvolle, praktische app in de regio”, aldus de studenten. 

Dit is echter pas te toetsen als er een werkbaar prototype is gemaakt, waarna een lange ‘trial-and-errorperiode’ volgt waarin de app wordt getoetst. In deze periode geven gebruikers vervolgens hun feedback, zodat de applicatie aansluit bij hun wensen en verwachtingen. Het advies van de studenten: begin met een marktonderzoek in de vorm van enquêtes, interviews en deskresearch om de behoefte van de potentiële afnemers te analyseren. 

* Applicatievoorwaarden zijn hiervoor niet nader onderzocht en ook is er geen uitgebreid onderzoek gedaan naar het benodigde budget. 

Wat vinden we van het advies? 
Peter van Meijeren van Nieuw West-Brabant is blij met de uitkomst van het adviesrapport en waardeert de input van de studenten naar eigen zeggen enorm. “Het heeft de geest geslepen en ook weer vragen opgeworpen. Wat ik bovendien heel sterk vind, is dat de jongens een prototype van een applicatie hebben bedacht. Wat ik ook mooi vind, is dat ze NWB beter hebben leren kennen. Ik denk dat ze tot bepaalde inzichten zijn gekomen en dat ze op andere manier naar bepaalde dingen zijn gaan kijken.” 

Eén van de studenten, Jasper Haarman, beaamt dat: “Dat er organisaties zoals Nieuw West-Brabant zijn en dat zij ervoor openstaan crypto te implementeren, is me bijgebleven. Ik ben zelf van mening dat mensen verder mogen kijken dan fiatgeld. Dus wanneer mensen crypto omarmen, vind ik dat mooi om te zien.” Voor Jasper en zijn medestudenten was het de eerste keer dat zij via school voor een opdrachtgever aan de slag gingen. “Dat hebben we als ontzettend leuk en leerzaam ervaren. Natuurlijk gaf het extra druk, maar wetende dat een opdrachtgever er ook echt iets mee kan is enorm motiverend.” 

Voor de studenten was het vrij snel duidelijk dat crypto één van de kanshebbers was. “Maar dan rijst natuurlijk de vraag waar het aan moet voldoen. Betrek je er fiatgeld bij, wat zet je er tegenover en hoe houd je de waarde vast? Dat mochten we nog allemaal ontdekken. Wanneer mensen over crypto praten, hebben ze het snel over Bitcoin en Ethereum, de bekende namen. Het is dus mooi om te zien dat je, na alles afgewogen te hebben, bij niet iets standaard uitkomt. Iets dat past bij de visie van NWB.”